"Con người có tổ, có tông
Như cây có cội, như sông có nguồn
Cây có gốc mới trổ nhành xanh ngọn
Nước có nguồn mới biển rộng sông sâu
Người ta nguồn gốc từ đâu?
Tổ tiên có trước, rồi sau có mình"
Cụ Thủy Tổ Họ Phạm thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội xuất thân từ làng Bát Tràng, huyện Gia Lâm, TP Hà Nội từ khoảng đầu thế kỷ 18. Cụ đã chọn địa linh là làng Lai Xá làm nơi sinh cơ lập nghiệp. Cụ Thủy Tổ sinh ra hai đời độc đinh, cụ đời thứ 3 sinh hạ được 6 người con trai và là 6 cụ trưởng chi của 6 chi bây giờ. Tính đến nay hậu duệ của cụ Thủy Tổ đã sang đời thứ 13. Tổng số xuất đinh của dòng họ có trên 750. Chi 1: 38, chi 2: 355, chi 3: 21, chi 4: 32, chi 5: 85, chi 6: 235 (năm 2021). Các thế hệ con cháu của dòng họ đang làm ăn sinh sống ở khắp mọi miền đất nước và cả ở nước ngoài.
Qua năm tháng, thời gian, qua các chế độ xã hội, hậu duệ của các Cụ Tổ, người sinh sống tại quê hương, người xa quê di cư tới Sài Gòn, Hải Phòng, Lạng Sơn, Bắc Giang, Hòa Bình, Sơn La, Tuyên Quang và nhiều tỉnh thành khác để lập nghiệp. Trải qua các cuộc chiến tranh, do điều kiện kinh tế và văn hóa, xã hội, việc ghi chép gia phả, việc kết nối dòng họ có nhiều hạn chế. Hòa bình lập lại, xã hội ngày càng văn minh, con cháu được học hành, đỗ đạt, kinh tế ngày càng phát triển. Một số công việc mà dòng họ nào cũng nên làm như tôn tạo các ngôi mộ Tổ, tu sửa, xây dựng nhà thờ, kết nối dòng họ…. Để kế tục truyền thống "uống nước nhớ nguồn ", con cháu của họ Phạm thôn Lai Xá dù sống xa gần, luôn nhớ đến quê hương, họ hàng, luôn có ý thức kết nối ngôi thứ, tôn ti trong nội tộc.
Truyền thống này đã được thể hiện ở sự đồng lòng, quyết tâm, nhất trí trong việc duy trì, tôn tạo các ngôi mộ Tổ. Xây lại ngôi mộ Cụ Tổ bà hình Chong Chóng ở Cửa Chùa Gio vào năm 1993. Làm ngôi mộ Cụ Tổ ông ở xứ đồng Mã Cả bằng đá năm 2012. Xây 2 ngôi mộ 2 Cụ đời thứ 2 ở nghĩa trang, mộ Cụ đời thứ 3 ở Vườn Chuối. Các chi đều đã di rời, xây dựng các phần mộ của các cụ trong bản chi và gia đình khang trang tại nghĩa trang để trông nom mãi mãi.
Nhà thờ họ ở số 46, ngõ 63, đường Lai Xá, đã tồn tại hàng trăm năm, qua thời gian, đã được tu sửa nhiều lần vào các năm 1954, 1977, 1981, 1998, 2010 và 2019.
Ban khánh tiết của dòng họ thật trân trọng và ghi nhận tấm lòng tri ân tiên tổ của mọi thành viên, con, cháu xa gần đã đóng góp tiền theo xuất đinh, đã hảo tâm đóng góp bằng tiền và hiện vật vào nhà thờ hàng năm nhân ngày giỗ Tổ 1 - 3 ÂL và vào những dịp xây dựng nhà thờ, để dòng họ có ngôi Từ đường như hôm nay.
Ngày 1 tháng 3 (AL) là ngày giỗ Cụ Tổ ông - Cụ đệ nhất, con cháu từ mọi miền của tổ quốc đều hướng về nơi cội nguồn của mình, để dâng lên các Cụ Tổ nén nhang thơm và lễ vật, để tri ân công sinh thành và dưỡng dục ra đời đời các thế con cháu. Đây là truyền thống quý giá, để giáo dục các thế hệ con cháu trong thời đại, xã hội phát triển như ngày nay.
Lai Xá ngày 10 tháng 4 năm 2022
Ban Khánh Tiết